2008-08-31 16:39:41
Tatrzańscy nosicze
W Tatrach Polskich nie spotkamy ich na szlaku, ale w Tatrach Słowackich jest to zawód o ponadpółwiekowej tradycji. Często można spotkać tragarza, niosącego duży ładunek na krosnach do schroniska, gdzie nie dojazdu.
W ostatnich latach ukazały się dwie pozycje o tej tematyce: „Skalnatý sen” Laco Kulangi i „Spod krošne veselo i vážne” Jaro švorca i Pal’o Barabáša, ale są to opowiadania, przygody i wspomnienia autorów, którzy trudnili się tym zawodem, zresztą obie pozycje interesująco napisane i godne polecenia. Książka Novakovej, która ukazała się nakładem znanego wydawnictwa tatrzańskiego I&B Ivana Bohuša młodszego w Tatrzańskiej Łomnicy, traktuje temat kompleksowo i historycznie, w nawiązaniu do początków tragarstwa tatrzańskiego. Nie brak w publikacji nawiązań i porównań do innych rejonów górskich, m.in. w Alpach i Himalajach.
Zawód tragarza górskiego związany był od początku z przewodnictwem tatrzańskim i to po obu stronach Tatr. W początkowym okresie turystyki przewodnik był niejako zobowiązany do noszenia bagażu turysty, o ustalonym dopuszczalnym ciężarze, a co było ponadto, nosili górale lub praktykujący przy przewodniku „chłop pod torbę”. Wynoszenie dużych ciężarów rozpoczęło się w Tatrach wraz z budową schronisk położonych w górnych piętrach dolin. Jednym z nich była Tery’ego chata, której budowa rozpoczęła się pod koniec XIX wieku.
Wynoszeniem materiału budowlanego trudniło się 125 mężczyzn z Wielkiego Sławkowa, Starej Leśnej i Rakus, którzy średnio trzy razy dziennie wynosili ładunek o cieżarze 50-60 kg z Siodełka do Doliny Pięciu Stawów Spiskich. W latach 30. ubiegłego wieku zatrudnieni byli tragarze przy budowie kolejki linowej na Łomnicę. Po tym okresie niektórzy z nich zatrudnili się w schroniskach do wynoszenia m.in. żywności i węgla. Dla tej pierwszej grupy zawodowych nosiczów był to zawód nieźle płatny, pozwalający utrzymać rodzinę.
Legendą tamtego okresu jest Ondrej Hudáček z Lendaku, który przeciętnie wynosił na krosnach ciężar 70 kg. Pracował jako nosicz do 62 roku życia. Zmarł w 1990 roku i do dziś nazywany jest „królem tatrzańskich nosiczów”. Jego rekordem było wyniesienie z Siodełka do Zamkowskiego chaty pieca o wadze 137 kg. Przez jakiś czas zawodem tym trudniła się również jego żona – Maria Hudáčková, która do schronisk wynosiła przeciętnie ładunek 3- kilogramowy. Ten pierwszy okres nosiczów, pracujących głównie dla pieniędzy, skończył się pod koniec lat 60.
Nowa generacją nosiczów wywodziła się przeważnie spoza Tatr, nieraz z dużych miast. Byli to studenci, ludzie młodzi, którzy w panującym wówczas systemie politycznym nie widzieli dla siebie miejsca, natomiast Tatry oferowały im swobodę oraz obcowanie z górami i ich przyrodą. Jakie jeszcze motywy kierowały młodymi ludźmi, by zostali nosiczami?
Jeden z nosiczów tej generacji tak odpowiada: – Oprócz zainteresowania górami, również wolność: nie jest się z nikim i niczym związanym, jest się panem siebie. Jest wolność słowa, myśli, przekonań, jest też odejście od cywilizacji i sytuacji politycznej. W warunkach górskich, przy tak ciężkiej pracy można poznać lepiej samego siebie i sprawdzić się w różnych trudnych sytuacjach.
W Tatrach Wysokich nosicze zaopatrują: Chate pod Rysami, Tery’ego chate, Zbójnicką chate, Zamkowskiego chate oraz Kamienną chate i Rainerową chatę, głównie z tej racji, że dzierżawcami tych dwóch są jeszcze aktywni znani, o dużym dorobku nosicze: Laco Kulanga i Peter Petras. Ten pierwszy do dziś dzierży rekord „wynoski” 207,5 kg z Siodełka do Zamkowskiego chaty, a drugi już po sześćdziesiątce startował w zawodach „Nosickej stovki”, czyli ze stu kilogramami na grzbiecie na czas, na wymienionej powyżej trasie.
Książka o nosiczach jest bogato ilustrowana historycznymi i współczesnymi fotografiami oraz rysunkami Ivana Bajo, świetnego górskiego rysownika i karykaturzysty, ładnie wydana, w twardych okładkach. Nie powinno jej zabraknąć na półkach miłośników literatury tatrzańskiej.
Apoloniusz Rajwa
Zmodyfikowane przez moderatora.
Zakopane ma tendencję posługiwaniem się słowami obcymi zamiast używanym powszechnie w środowisku góralskim. Nosić to se można torbę ze sklepu, dziecko na ręcach. Jak jest ciężko to się dźwiga, stąd dźwigAĆ, dźwigar, ale powszechniej tragarz, taki sam jak ten co podtryzxmuje chałupe. Zliciejcie się i nie powłujcie na Wikipedie, bo tak zmyślają...
naprawdę nie ma o co się wadzić, a czy to tragarze, nosiciele, sherpy/owie/ czy nosicze /nazwa znana już gdy wynoszono urobek z żup solnych/ - to i tak dzielni są i należy im się szacunek.
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
KUPIĘ DOM LUB MIESZKANIE 2, 3-POKOJE. Tel. lub sms: 692 769 524. -
PRACA | dam
KELNERKĘ/POKOJOWĄ do pensjonatu w centrum Zakopanego. Na pełny etat, praca zmianowa 7-19, co drugi dzień. Brak zakwaterowania. Dobre warunki finansowe, benefity. 502 716 694 -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
PRACA | dam
PRACA BELGIA Praca przy zbrojeniach, betonach i szalunkach. Praca przez cały rok. 886212659 mati73ls@wp.pl
Tel.: 886212659 -
USŁUGI | budowlane
REMONTY MAŁE I DUŻE. 602 839 607
Tel.: 602 -
USŁUGI | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PŁYTKI INSTALACJE MONTAŻ. 602 839 607
Tel.: 602 -
PRACA | dam
WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644 -
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, DACHY. 608 729 122. -
BIZNES
Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608729122 -
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 602 839 607
Tel.: 602 -
PRACA | dam
Polskie Koleje Linowe S.A. są liderem wśród operatorów kolei linowych w Polsce. Obecnie poszukujemy osoby na stanowisko: MONTER URZĄDZEŃ TRANSPORTU LINOWEGO. Miejsce pracy: Ośrodki PKL. TWOJE ZADANIA: - Udział w pracach remontowych, technicznych i konserwacyjnych na terenie ośrodków należących do Grupy PKL, - Montaż, demontaż, naprawa i konserwacja urządzeń transportu linowego: kolei linowych, wyciągów narciarskich, zjeżdżalni grawitacyjnych, przenośników taśmowych. DOŁĄCZ DO NAS! Szczegóły na: https://www.pkl.pl/post/monter-urzadzen-transportu-linowego.html. Aplikacje prosimy przesyłać na adres: rekrutacja@pkl.pl z dopiskiem: Monter UTL. Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi kandydatami. Prosimy o dopisanie oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych.
WWW: https://www.pkl.pl/post/monter-urzadzen-transportu-linowego.html -
PRACA | dam
PRZYJMĘ KIEROWCE KAT: C+E. 602261925 holserwis-misiniec@wp.pl
Tel.: 602261925 -
SPRZEDAŻ | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE. BUDOWA DOMÓW SZKIELETOWYCH, PRACE REMONTOWO-WYKOŃCZENIOWE, MALOWANIE, SZPACHLOWANIE, PANELE, GLAUZRA. MEBLE KUCHENNE I ŁAZIENKOWE POD WYMIAR, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY WNĘK. Wolne terminy na rok 2024. 888 405 627. -
PRACA | dam
Bar Rumcajs w Nowym Targu zatrudni: KUCHARZA/KĘ, POMOC KUCHENNĄ z doświadczeniem, PANIĄ DO PRODUKCJI PIEROGÓW. Tel. 603 055 521 (nie odpisujemy na sms). -
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941. -
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI ŚWIERKOWE, dł. 5 m, gr. 53 mm. DRZEWO OPAŁOWE BUK. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
TARTAK PRZEWOŹNY - USŁUGI - 690 535 222. -
USŁUGI | budowlane
STOLARSTWO - WYKOŃCZENIA WNĘTRZ - 690 500 277. -
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER INWALIDZKI elektryczny, 2.100 zł. 784 950 106. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428. -
PRACA | dam
Poszukujemy Rezydenta do obsługi nowoczesnych apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie oraz atrakcyjne wynagrodzenie. Zainteresowanych prosimy o kontakt pod numerem +48 692 477 200. -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
BIZNES
Profesjonalne poprowadzę obiekt noclegowy. Kilkunastoletnie doświadczenie, referencje. 0048 788 633 633
Tel.: 48 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
POLE - 2 HA i 42 ARY. 505 429 375. -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680. -
PRACA | dam
Przyjmę Cieślę - budowa w Kluszkowcach Stawka do uzgodnienia Proszę dzwonić - 788 624 940. 788 624 940 aleksandra@tatrastyle.pl
Tel.: 788 -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI MINIKOPARKĄ 2.5 TONY - 722 307 227. -
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY i OPAŁ - 788 344 233. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
- Wszystkie komitety wyborcze, które wystawią listy w całej Polsce przedstawiły liderów list wyborczych. Poznaliśmy wszystkie nazwiska osób w okręgu 14 obejmującym powiaty Tatrzański, Nowotarski, Nowosądecki, Limanowski i Gorlicki.
- MÓJ ROZwój obejmuje też sprawy nowotarskie i próbę zrozumienia aktualnego tematu związanego z wyższą szkołą podhalańską.
-
- Ukraina, leżąc na pograniczu Rosji a zachodnimi państwami Europy, odzwierciedla swoją rozdartą naturę i podział w społeczeństwie. Połowa ludności mówi po rosyjsku jako swoim pierwszym języku, druga połowa po ukraińsku. Uprzemysłowione landy centrum, wschód i południe, są kulturalnie odzwierciedleniem ortodoksyjnych Rosjan. Niektóre części zachodnie były powiązane z Ukrainą dopiero po II wojnie światowej, historycznie mając inną kulturę.
- Animalsi wypowiadając sie na temat przeciążeń koni pracujących w zaprzęgach bazują na konkretnych, inżynierskich wyliczeniach.
- W ciągu ostatnich kilku lat obserwujemy zwiększoną presję ze strony rządów kilku krajów, które wspierają potężne grupy w sektorze prywatnym w celu nadzorowania mediów społecznych i alternatywnych źródeł informacji. Jest to wielopłaszczyznowy atak na naszą wolność, który już ograniczył rodzaje informacji, do których mają dostęp obywatele, a tym samym zawęża opcje polityczne, aby odpowiadały osobom sprawującym władzę.
- Patrząc z kosmosu, staje się jasne, że Ziemia jest prawdziwie żywą planetą, odmienną od każdego innego znanego świata w Układzie Słonecznym. Z kontynentami, płynnymi oceanami, pokrywami lodowymi, zmieniającymi się wzorami chmur i cienką, ale znaczącą atmosferą. Nasza planeta tętni życiem, zmieniając się z dnia na dzień i z sezonu na sezon. Bez atmosfery nasz świat byłby chłodniejszy o 33 ° C, co czyniłoby go niezdolnego do posiadania ciekłej wody na powierzchni.
- Mój ROZwój jest też pod wpływem kobiet. Jedną z nich jest Byron Katie, która wyjaśnia pojęcie arogancji
- Rada Europejska, czyli przywódcy 28 krajów członkowskich Unii, przedstawili po trzech dniach burzliwych obrad listę zaskakujących kandydatów na najważniejsze stanowiska w Brukseli. Po naradach, rówież Parlament Europejski wybrał swojego przewodniczącego na pierwszym posiedzeniu europarlamentarzystów.
- Zapraszamy wszystkich bardzo serdecznie na otwarte Spotkanie Konfederacji w Nowym Targu i Zakopanem!
- Według najnowszych danych pochodzących z Międzynarodowego Funduszu Walutowego Wenezuela ma najmniejszy na świecie wzrost gospodarczy, największą inflację i dziewiątą największą stopę bezrobocia. Wskaźnik śmiertelności niemowląt zwiększył się 100 krotnie w ciągu ostatnich czterech lat. Ich waluta straciła 99 procent swojej wartości od początku 2012 roku. To się nazywa całkowite załamanie społeczne i gospodarcze. I stało się to pomimo faktu, że Wenezuela ma największe na świecie rezerwy ropy naftowej.